Bern, Burgerbibliothek, Cod. AA 90.27
Creative Commons License

Redigiert von Florian Mittenhuber, Mai 2021.

Manuscript title: Alcuinus: Confessio de Trinitate; Hildebertus Cenomanensis: De novo sacrificio vetus abrogante; Passio Andreae apostoli (Fragment).
Place of origin: Frankreich (?); vgl. unten Provenienz.
Date of origin: 11./12. Jh. (Pellegrin).
Support: Pergament.
Extent: 3 Doppelblätter. Weiterer Teil (Fortsetzung): Vatikan, BAV Vat. Reg. lat. 477, f. 9–28.
Format: 24 x 16,5 cm.
Foliation: Moderne Foliierung: 1–6.
Collation: III6 [f. 3, 6 Einzelblätter]; keine Lagensignatur.
Condition: Gut.
Page layout: Einspaltig, Schriftspiegel 19,5–20,5 x 12,5–13 cm, 28–29 Zeilen, Blindlinierung, Punktierung am Rand.
Writing and hands: Späte karolingische Minuskel; mehrere Schreiber.
Decoration: f. 3r Grössere rote Initiale, 6-zeilig, gespalten und verziert; roter Titel in Capitalis rustica; ansonsten einfache Tintieninitialen, 2-zeilig, rot verziert; Buchstaben mit roter Füllung oder Strichelung.
Additions: Kein Bibliotheksstempel.
Binding: Moderne Archivschachtel, die einzelnen Fragmente jeweils in Umschlägen.
Contents:
  • 1. Alcuinus: Confessio de Trinitate (Fragment).
    • Editionen:
      • Knibbs, Eric: Alcuini Eboracensis De fide Sanctae Trinitatis et de incarnatione Christi; Quaestiones de Sancta Trinitate. Turnhout 2012 [= Corpus Christianorum. Continuatio Mediaevalis, Bd. 249].
      • PL: Migne, Jacques-Paul (Hg.): Beati Flacci Albini seu Alcuini abbatis et Caroli Magni imperatoris magistri opera omnia. Bd. 2. Paris 1863 [= Patrologiae cursus completus ... Series Latina Bd. 101].
    • (1r2r) Alcuinus: Confessio de Trinitate. Credimus sanctam trinitatem, id est patrem et filium …–… cuius visio erit eterna omnium sanctorum beatitudo et gloria. Gracia et pax a Deo in omnia saecula saeculorum. Amen.
      Knibbs (2012), S. 144–147; PL 101, 56D–58C.
  • 2. Hildebertus Cenomanensis: De novo sacrificio vetus abrogante (Fragment).
    • Editionen:
      • Scott, A. Brian: Hildebertus Cenomannensis Episcopus: Carmina minora. München 2001.
      • PL: Migne, Jacques-Paul (Hg.): Venerabilis Hildeberti primo Cenomanensis episcopi deinde Turonensis archiepiscopi opera omnia. Bd. 1. Paris 1854 [= Patrologiae cursus completus ... Series Latina Bd. 171].
    • (2rv) Carmen 39, 4 De sacramento baptismatis, coniugii, altaris. Melchisedec Domino panem vinumque litavit …–… Ad propriumque capud [sic] tria sacramenta redisse.
    • (2v) Nachtrag (zweimal, von verschiedenen Händen) der ausgelassenen Verse 7–18. Hoc semel ablato post Christum sacrificare; danach Lobpreisungen: Exaudi Domine placare
      Scott (2001), S. 30–32; PL 171, 1193D–1196A.
  • 3. Passio Andreae apostoli [unvollständig].
    • Edition:
      • Lipsius, Richard/ Bonnet, Max: Acta apostolorum apocrypha. 3 Bde. Leipzig 1891–1903.
    • (3r6v) Passio Andreae apostoli, Cap. 1–12. >Incipit passio sancti Andreae apostoli quae est pridie Kal. Decembris.< >P<assionem sancti Andree apostoli quam oculis nostris vidimus …–… Si vis credere Christum sicut promisi aperietur tibi [via indulgentiae]
      Lipsius/ Bonnet (1891–1903), Bd. 2 (1898), S. 1–28 (anderer Schluss); BHL 428.
Origin of the manuscript: f. 2v radiertes Exlibris mit Bücherfluch, kaum zu entziffern Liber sancti rei (?) sensis (?) quicumque au vel furatus (?) fuerit, anathema sit. Fiat. Amen; vgl. Pellegrin (1960), S. 13.
Provenance of the manuscript: Vorbesitzer: Vermutlich Bongars, Jacques (1554–1612), jedoch ohne Namenszug und auch nicht im Katalog von Samuel Hortin nachzuweisen.
Acquisition of the manuscript: Durch die Schenkung von Jakob Graviseth 1632 in die Berner Bibliothek gelangt.
Kataloge:
  • In den handschriftlichen Bibliothekskatalogen von Hortin, Samuel: Clavis bibliothecae Bongarsianae MDCXXXIIII. Bern 1634 [= BBB Cod. A 5], Wild, Marquard: Catalogus Librorum Bibliothecae Civicae Bernensis MDCIIIC. Bern 1697 [= BBB Cod. A 4] und Engel, Samuel: Manuscripta A[nno] 1740. Bern 1740 [= BBB Mss.h.h.III.110] nicht erwähnt, ebenso nicht bei Sinner, Johann Rudolf: Catalogus codicum mss. bibliothecae Bernensis. Bern 1760–1772.
  • Hagen, Hermann: Catalogus Codicum Bernensium. Bern 1875, S. 117.
Literatur zur Handschrift (Auswahl):
  • Pellegrin, Elisabeth: Essai d’identification de fragments dispersés dans des manuscrits des bibliothèques de Berne et de Paris, in: Bulletin d’information de l’Institut de recherche et d’histoire des textes 9 (1960), S. 7–37, hier S. 12–13.
Externe Ressourcen: