Curtius Rufus, Quintus (S. I/II)
Uno dei più antichi e importanti manoscritti della storia di Alessandro di Curzio Rufo, probabilmente copiato su iniziativa di Lupo di Ferrières in quell'abbazia. Il fascicolo rilegato all'inizio contiene una raccolta di estratti delle lettere papali pseudoisidoriane (= False decretali), che solo qui è stata tramandata, di maggior ampiezza rispetto alla sotto-collezione correlata dell'Hinkmar di Laon, e che molto probabilmente ha origine dalla comune «invenzione legale» che si pensava fosse andata perduta. Gli ultimi fogli del manoscritto contengono un indice geografico dell'amministrazione tardo romana e annotazioni sulla città di Roma. Il volume entrò in possesso di Pierre Daniel, che lo annotò estesamente; nel 1632 il manoscritto è arrivato a Berna con la collezione di Jacques Bongars.
Online dal: 08.10.2020
- Curtius Rufus, Quintus: Falsche Dekretale; Curtius Rufus: Historia Alexandri; Notitia provinciarum Galliae; Laterculus provinciarum; Notitia locorum urbis Romae; Auszüge aus Curtius Rufus. Trovato in: Descrizione standard
- Curtius Rufus, Quintus: Historia Alexandri Magni, lib. III–X. (9–147) Trovato in: Descrizione standard
- Curtius Rufus, Quintus: Historia Alexandri Magni, lib. III–X. (9ra–144rb) Trovato in: Descrizione standard
- Curtius Rufus, Quintus: Liber III. (9ra–21vb)
Incipit: Quinti Curtii Rufi de gestis Alexandri magni regis Macedonum liber II incipit. (von jüngerer Hand des 12/13. Jh.) Inter haec Alexander, ad conducendum ex Peloponeso militem
Explicit: maiestatis suae exsolvisse (corr.: exolevisse) cernebat. Q. Curti Rufi historiarum Alexandri magni Macedonis liber III explicit.
Trovato in:
Descrizione standard
- Curtius Rufus, Quintus: Liber IV. (21vb–46va)
Incipit: Incipit IIII feliciter. (22ra) Dareus, tanti modo exercitus rex
Explicit: rege fuisse dignissimos. Q. Curtii Rufi historiarum Alexandri magni Macedonis liber IIII explicitus.
Trovato in:
Descrizione standard
- Curtius Rufus, Quintus: Liber V. (46va–62ra)
Incipit: Incipit quintus feliciter. Quae interim ductu imperioque Alexandri
Explicit: potius quam abacta esse, semivivi (am Rand: hinc desunt plura).
Trovato in:
Descrizione standard
- Curtius Rufus, Quintus: Liber VI. (62ra–78rb)
Incipit: pugnae discrimen inmisit, obtruncatisque
Explicit: Phylotas amicorum misericordiam meruit. Q. Curti Rufi historiarum Alexandri magni Macedonis liber VI explicit.
Trovato in:
Descrizione standard
- Curtius Rufus, Quintus: Liber VII. (78rb–95va)
Incipit: Incipit VII feliciter. (78va) Phylotan sicut recentibus sceleris eius vestigiis
Explicit: tutela relictus. Q. Curti Rufi historiarum Alexandri magni Macedonis liber VII explicitus.
Trovato in:
Descrizione standard
- Curtius Rufus, Quintus: Liber VIII. (95va–115rb)
Incipit: Incipit VIII feliciter. Alexander maiore fama quam gloria
Explicit: quos ipse vicisset. Q. Curti Rufi historiarum Alexandri magni Macedonis liber VIII explicit.
Trovato in:
Descrizione standard
- Curtius Rufus, Quintus: Liber IX. (115rb–130va)
Incipit: Incipit VIIII feliciter. Alexander tam memorabili victoria laetus
Explicit: nec crudelitati luxuria obstat. Q. Curti Rufi liber VIIII explicit.
Trovato in:
Descrizione standard
- Curtius Rufus, Quintus: Liber X. (130va–144ra)
Incipit: Incipit X feliciter. Isdem fere diebus, Eleander et Sitalces qui sub eodem rege victuri sunt. [Lücke zwischen f. 134va und 137ra] Quousque, inquit, animo tuo
Explicit: omnisque memoriae ac nomini honos habetur. Q. Curti Rufi historiarum Alexandri magni Macedonis liber X explicitus feliciter.
Trovato in:
Descrizione standard
- Curtius Rufus, Quintus: Notitia provinciarum Galliae; Laterculus provinciarum; Notitia locorum urbis Romae. (144rb) Trovato in: Descrizione standard
- Curtius Rufus, Quintus: Notitia provinciarum Galliae. (144va–145va)
Incipit: Adnotatio provinciarum atque urbium Gallicanarum cum privilegiis suis. Provincia Lugdunensis prima
Explicit: civitas Vinsitiensium. Sunt simul in provinciis XVII, civitates CXV.
Trovato in:
Descrizione standard
- Curtius Rufus, Quintus: Laterculus provinciarum (ohne die gallischen Provinzen). (145va–146rb)
Incipit: Nomina omnium provinciarum. In Italia provinciae XVII. Campania in qua est Capua
Explicit: In Brittanniis provinciae numero V Valentina. Summa provinciarum numero CXI.
Trovato in:
Descrizione standard
- Curtius Rufus, Quintus: Notitia locorum urbis Romae. (146rb–c)
Incipit: Notitia locorum urbis Romae. Viae numero XXX. Traiana Montes VII. Celius Terme XI. Titiane Aquae. Traiana
Explicit: Alexandrina.
Trovato in:
Descrizione standard
- Curtius Rufus, Quintus: Beschreibung der Wahrzeichen Roms; Auszüge aus Curtius Rufus in Tironischen Noten; Sententiae. (146rb–c) Trovato in: Descrizione standard
- Curtius Rufus, Quintus: Beschreibung der Wahrzeichen Roms. (146v)
Incipit: Rome. Circus magnus capit loca CCCCLXXXV mil.
Explicit: Colossus ab Amphyteatro habet in altum pedes CVI et S, in capite radios numero VII, qui singuli habent pedes XXII et S.
Trovato in:
Descrizione standard
- Curtius Rufus, Quintus: Sententiae (146v–147r)
Incipit: Haud sane temporum homo Ubi intravit animos pavor Perpetuum malum regnum Perfidia nullis meritis mitigari potest Nichil valet regum potestas (147r) Omnibus in rebus sermonum purpura regnat
Trovato in:
Descrizione standard
- Curtius Rufus, Quintus: Auszüge aus Curtius Rufus in Tironischen Noten. (147r) Trovato in: Descrizione standard
- Curtius Rufus, Quintus (Autore) Trovato in: Descrizione standard
- Bongars, Jacques (Precedente possessore) | Curtius Rufus, Quintus (Autore) | Daniel, Pierre (Annotatore) | Daniel, Pierre (Precedente possessore) | Gravisset, Jakob von (Precedente possessore) | Hortin, Samuel (Bibliotecario) | Lindt, Johann (Restauratore) | Lupus, Ferrariensis (Annotatore) Trovato in: Descrizione standard
La traduzione francese delle Storie di Alessandro Magno, destinata al futuro Carlo il Temerario, è stata commissionata a Vasco da Lucena, «Portugalois», addetto al servizio dell'Infanta Isabella, moglie di Filippo il Buono. Il ricorso a Quinto Curzio, completato dai testi di Plutarco, Valerio Massimo, Aulo Gellio o Giustino, permette all'autore di liberare il conquistatore macedone dalle leggende ereditate dalla tradizione medievale. Miroir des princes inteso a veicolare l'eroe antico come un modello, si incrive nel movimento umanistico che si sviluppa attorno ai duchi di Borgogna alla fine del medioevo. Il CB 53 è stato copiato per l'appunto in Borgogna, solo qualche anno dopo la composizione del testo; è ornato di miniature realizzate nella cerchia del maestro di Margherita di York (ca. 1470-1475).
Online dal: 21.12.2009
- Curtius Rufus, Quintus: Quinte-Curce, Faits et gestes du grand Alexandre Trovato in: Descrizione standard
- Curtius Rufus, Quintus: Faits et gestes du Grand Alexandre (Ff. 1-168d) Trovato in: Descrizione standard
- Curtius Rufus, Quintus: Vie d'Alexandre (Ff. 1-168d) Trovato in: Descrizione standard
- Bodmer, Martin (Precedente possessore) | Curtius Rufus, Quintus (Autore) | Lucena, Vasco de (Traduttore) | Plutarchus (Autore) Trovato in: Descrizione standard
Vasco da Lucena ha tradotto in francese l'Histoire d'Alexandre di Quinto Curzio Rufo su richiesta di Isabella del Portogallo, moglie di Filippo il Buono, duca di Borgogna. Egli completò il testo lacunoso dello scrittore romano appoggiandosi soprattutto ai testi di Plutarco e di Giustino. Terminato nel 1468, questa traduzione, che presenta un Alessandro conquistatore, spogliato delle leggende ereditate dalla letteratura cortese, è dedicato al figlio di Isabella, Carlo il Temerario. L'esemplare conservato presso la biblioteca di Ginevra è stato miniato da un artista fiammingo, il Maître d'Edouard IV, attivo a Bruges alla fine del XV secolo, e da una seconda mano non meglio identificata.
Online dal: 23.09.2014
- Curtius Rufus, Quintus: Des fais du grant Alexandre par Quinte-Curce (Quintus Curtius Rufus, Historiae Alexandri Magni) (Ier siècle ap. J.-C.) Traduction française par Vasque de Lucène (1468), commanditée par Isabelle de Portugal (1397-1471) et dédiée à son fils Charles le Téméraire (1433-1477). L’exemplaire de dédicace est conservé à Paris (BnF, ms. fr. 22547). On recense 34 manuscrits de cette traduction (voir Scot McKendrick, 1996, p. 133). Trovato in: Descrizione standard
- Curtius Rufus, Quintus (Autore) Trovato in: Descrizione standard
- Curtius Rufus, Quintus (Autore) | Guarinus, Veronensis (Traduttore) | Isabelle, Bourgogne, Duchesse (Committente) | Lucena, Vasco de (Traduttore) | Lullin, Ami (Precedente possessore) | Master of Edward IV (Miniatore) | Petau, Alexandre (Precedente possessore) | Plutarchus (Autore) Trovato in: Descrizione standard
- Curtius Rufus, Quintus: Le livre des fais du grant Alexandre, translate par Vasque de Lucene portugalois. Trovato in: Descrizione aggiuntiva
- Curtius Rufus, Quintus (Autore) | Guarinus, Veronensis (Traduttore) | Isabelle, Bourgogne, Duchesse (Committente) | Lucena, Vasco de (Traduttore) | Lullin, Ami (Precedente possessore) | Master of Edward IV (Miniatore) | Petau, Alexandre (Precedente possessore) | Plutarchus (Autore) Trovato in: Descrizione aggiuntiva