Für diese Handschrift sind folgende Beschreibungen vorhanden

  • P. Benedictus Gottwald, Catalogus codicum manu scriptorum qui asservantur in Bibliotheca Monasterii O.S.B. Engelbergensis in Helvetia, Freiburg im Breisgau 1891, p. 50-57.
    (Standardbeschreibung, momentan angezeigt)
  • Bruckner Albert, Scriptoria Medii Aevi Helvetica 8, Schreibschulen der Diözese Konstanz, Stift Engelberg, Genf 1950, S. 116.
    Zusätzliche Beschreibung anzeigen
Engelberg, Stiftsbibliothek, Cod. 34
Public Domain Mark

P. Benedictus Gottwald, Catalogus codicum manu scriptorum qui asservantur in Bibliotheca Monasterii O.S.B. Engelbergensis in Helvetia, Freiburg im Breisgau 1891, p. 50-57.

Handschriftentitel: Sermones piae memoriae beati Bernardi Claraevallensis abbatis.
Entstehungszeit: Exaratus variis manibus saeculo XII.
Frühere Signatur: Olim signatus 3/7.
Umfang: Foliorum 184
Format: 288 : 216 mm.
Seiteneinrichtung: Columnis binis.
Schrift und Hände: Exaratus variis manibus.
Buchschmuck: Bene rubricatus, sed litterae initiales haud magni sunt momenti.
Spätere Ergänzungen: Fol. 183. De antiphonis maioribus pauca adiecit manus s. XIV. Ante adventum filii dei in carnem eramus ignorantes sive caeci - salvator earum, veni ad salvandum nos, domine deus noster.
Inhaltsangabe:
Sermones piae memoriae beati Bernardi Claraevallensis abbatis. Hos sermones pius pater Bernardus locutus est suis alumpnis, sed eius notarius Godefridus suo stilo studuit propagare.
Haec sunt initia:
  • Fol. 1'. Hodie frs. celebramus adventus initium, cuius
    P. L. 183, 35-40.
  • Fol. 4'. >In adventu domini.< (rubr.) In adventu domini, quem hodie celebramus
    P. L. 183, 43-47.
  • Fol. 7. >Sermo in ieiuniis quatuor temporum ante natale domini.< (rubr.) Audivimus suadentem regi Achaz lsaiam
    P. L. 183, 40-43,
  • Fol. 8. >Sermo in vigilia s. Andreae apost.< (rubr.) Sanctorum festa praecipua patrum sanxit
    P. L. 183, 501-504.
  • Fol. 9'. >In festivitate s. Andreae apost.< (rubr.) Hodie celebrantes gloriosum beati Andreae
    P. L. 183, 503-509.
  • Fol. 12'. >Sermo de nativitate domini.< (rubr.) Agnoscite, dilectissimi, quanta sit hodierna
    P. L. 183, 126-127.
  • Fol. 13. >Sermo de nativitate domini.< (rubr.) Sonuit vox laetitiae in terra nostra, vox exultationis
    P. L. 183, 87-90.
  • Fol. 15. >Item sermo de natal. dom.< (rubr.) Magna opera domini ait propheta David. Magna
    P. L. 183, 119-122.
  • Fol. 16'. >Sermo in purificatione b. Mariae.< (rubr.) Purificationem beatae Mariae virginis hodie celebramus
    P. L. 183, 369-372.
  • Fol. 17'. >Sermo de quadragesima.< (rubr.) Rogo vos, dilectissimi, tota devotione suscipite
    P. L. 183, 173-176.
  • Fol. 18'. >Item sermo in quadragesima.< (rubr.) Quia ieiunii quadragesimalis tempus advenit
    P. L. 183, 176-178.
  • Fol. 19'. >Sermo in annuntiatione b. Mariae.< (rubr.) Considerate frs. in solemnitate hodierna dominicae
    P. L. 183, 390-392.
  • Fol. 21. >Sermo de cogitationibus luteis, limosis et obscoenis.< (rubr.) Admonet nos beatus Benedictus, frs., sollicitos.
    P. L. 183, 623-624.
  • Fol. 22. >De quatuor generibus orandi.< (rubr.) Quatuor mihi videntur orandi modos exprimere
    P. L. 183, 605-609.
  • Fol. 24. >De septem misericordiis.< (rubr.) Misericordias domini etc. Quid enim mihi insipiens
    P. L. 183, 339-341.
  • Fol. 25. >Unde supra septem panum fragmenta recolligens.< (rubr.) Scitis quid fecerim vobis septem hodie mensas
    P. L. 183, 341-344.
  • Fol. 27. >Sermo in fest. omnium Sanctorum.< (rubr.) Festivitas Sanctorum omnium hodie celebratur
    P. L. 183, 453-462.
  • Fol. 32. >Item de eadem solempnitate.< (rubr.) Video vos cum multa aviditate ad audiendum
  • Fol. 36. >Sermo in dedicatione templi.< (rubr.) Festivitas hodierna, frs., tanto nobis debet esse
    P. L. 183, 517-526.
  • Fol. 40. >De diversis affectionibus animae et diversis nominibus secundum eas.< (rubr.) Quod diversis nominibus deum, nunc quidem
    P. L. 183, 561-565.
  • Fol. 42'. >De verbis apostoli: Invisibilia dei< etc. (rubr.) Invisibilia dei, apostolo teste, a creatura mundi
    P. L. 183, 565-567.
  • Fol. 43'. >De vita et quinque sensibus animae.< (rubr.) Magna est, dico vobis, carissimi, et nimium
    P. L. 183, 567-569.
  • Fol. 44'. >Contra pessimum vitium ingratitudinis.< (rubr.) Magna est super nos, dilectissimi, magna valde misericordia
    P. L. 183, 612-616.
  • Fol. 47. >De verbis prophetae: Super custodiam< etc. (rubr.) Praedicante aliquando salvatore et sub mysterio
    P. L. 183, 554-556. Multis lectionibus variantibus.
  • Fol. 48'. >De David et Golia et quinque lapidibus< (rubr.) Audivimus ex libro regum Goliam, virum
    P. L. 183, 333-338.
  • Fol. 50. >Ad abbates venientes ad capitulum.< (rubr.) Hoc mare magnum, in quo utique certum est
    P. L. 183, 634-637.
  • Fol. 52. >De verbis apostoli: Scimus quoniam diligentibus< etc. (rubr.) Pauperes quidem videmur et sumus, tamen
    P. L. 183, 644-645.
  • Fol. 52'. >In labore messium.< (rubr.) Labor iste, frs. exilii et paupertatis nostrae
    P. L. 183, 645-647.
  • Fol. 53'. >De altitudine et bassitudine cordis.< (rubr.) De eo quod nuperrime dictum est, sursum alios
    P. L. 183, 637-639.
  • Fol. 54'. >De triplici modo orationis.< (rubr.) Caritas, qua pro vobis sollicitus sum, frs.
    P. L. 183, 178-181.
  • Fol. 56'. >De carne et cute et ossibus animarum.< (rubr.) Beatus David in psalmo tricesimo tertio
    P. L. 183, 556-558.
  • Fol. 57'. >De eo quod scriptum est: Mel invenisti< (rubr.) Potest non incongrue hoc loco
    P. L. 183, 700-701.
  • Eodem folio. >De triplici gloria.< (rubr.) Qui gloriatur etc. Noverat apostolus gloriam
    P. L. 183, 558-561.
  • Fol. 59. >Quomodo sapientia vincit malitiam.< (rubr.) Sapientia vincit malitiam, Christus diabolum
    P. L. 183, 574-577.
  • Fol. 59'. >De eo quod scriptum est: Sive ad austrum< etc. (rubr.) Austri calor et lenitas
    P. L. 183, 702.
  • Fol. 60. >De ratione et voluntate pro corpore litigantibus.< (rubr.) Disponit ratio castigare corpus in poenitentia
  • Fol. 60'. >De laqueo venantium.< (rubr.) Laqueus venantium, teste apostolo, divitiae
  • Eodem folio. >De his qui peccant in spe confessionis extremae.< (rubr.) Multiplicatae sunt etc. Ut quid dissimulant
    P. L. 183, 696.
  • Fol. 61. >De eo quod scriptum est: De stercoribus boum< etc. (rubr.) Boves sunt qui in opere dei strenue exercentur
    P. L. 183, 749. 7.
  • Eodem folio. >De exercitio humilitatis.< (rubr.) Ad exercitium humilitatis quinque prodesse possunt
  • Fol. 61'. >De eo quod scriptum est: Hi sequuntur.< (rubr.) Hi sequuntur agnum quocunque ierit, qui sequuntur
  • Eodem folio. >De versu psalmi: Dixit insipiens in corde suo< etc. (rubr.) Deus licet unus sit
    P. L. 183, 695.
  • Eodem folio. >De triplici mandato caritatis.< (rubr.) Nolite diligere etc. Quid ergo? Numquid aliqua sunt
    P. L. 183, 620-622.
  • Fol. 63. >De eo quod scriptum est: Omnia in pondere< etc. (rubr.) Ad differentiam ipsius divinae
    P. L. 183, 702-703.
  • Fol. 63'. >De versu psalmi: Qui habitat< etc. (rubr.) Considero laborem vestrum, frs. non sine multo
    P. L. 183, 185-189.
  • Fol. 65. >De secundo versu. Dicet domino: Susceptor meus es< etc. (rubr.) Dicet in gratiarum actione
    P. L. 183, 189-190.
  • Fol. 66. >De tertio versu: Quoniam ipse< etc. (rubr.) Ego utique, frs. in hoc verbo
    P. L. 183, 190-193.
  • Fol. 67'. >De quarto versu: Scapulis suis< etc. (rubr.) Confitenti humiliter et devote
    P. L. 183, 193-195.
  • Fol. 68'. >De prima parte versus quinti: Scuto circumdabit< etc. (rubr.) Vigilate et orate etc. Et quis hoc dixerit
    P. L. 183, 195-197.
  • Fol. 69. >De nocturno timore.< (rubr.) Solet in divinis scripturis adversitas designari
    P. L. 183, 197-200.
  • Fol. 71. >De septimo versu psalmi: Qui habitat< etc. (rubr.) In spe vivimus, frs. nec deficiamus in tribulatione
    P. L. 183, 200-209.
  • Fol. 76. >De octavo versu eiusdem psalmi.< (rubr.) Brevius quidem vobis aliquando, dilectissimi, loqueremur
    P. L. 183, 210-216.
  • Fol. 80. >De nono versu ejusdem psalmi.< (rubr.) Etiam hodie, frs. aliquid audiamus de promissione
    P. L. 183, 216-221.
  • Fol. 82'. >De decimo versu ejusdem psalmi.< (rubr.) Nec nostra est nec nova vobis, sed nota omnino
    P. L. 183, 221-224.
  • Fol. 84'. >De eo quod scriptum est: Fili memorare< etc. (rubr.) Recole primordia, attende media
    P. L. 183, 571-573.
  • Fol. 86. >De tribus misericordiis et quatuor miserationibus.< (rubr.) Miserere mei deus etc. Sicut sunt peccata minima
    P. L. 183, 573-574.
  • Fol. 86'. >De lectione evangelica: Maria Magdalena< etc. (rubr.) Accepimus ab apostolo, habitare Christum
    P. L. 183, 283-288.
  • Fol. 89'. >Quomodo voluntas nostra voluntati divinae< (rubr.) Audistis, frs. modo in regula lectionem
    P. L. 183, 609-612.
  • Fol. 90'. >Quod quatuor sint, quae debemus solvere deo.< (rubr.) In via estis, frs. quae ducit ad vitam, in via
    P. L. 183, 595-600.
  • Fol. 93. >De eo quod scriptum est: Immisit dominus soporem< etc. (rubr.) Immisit et in seipsum
    P. L. 183, 166-168.
  • Fol. 94. >De eo quod scriptum est: Justum deduxit< etc. (rubr.) Est justus qui in principio
    P. L. 183, 594-595.
  • Fol. 95. >De tribus quibus reconciliari debemus.< (rubr.) Tres sunt quibus reconciliari debemus: homines
    P. L. 183, 702. 17
  • Eodem folio. >De quatuor generibus hominum possidentium regnum dei.< (rubr.) Quatuor sunt genera hominum regnum
    P. L. 183, 726.
  • Fol. 95'. >De quatuor quae conferunt veram humilitatem.< (rubr.) Quatuor sunt quae conferunt veram humilitatem
  • Eodem folio. >De tribus iudiciis et de tribus partibus custodiendis.< (rubr.) Sic nos existimet homo etc. Minister Christi sic debet
    P. L. 183, 624-626.
  • Fol. 96'. >De forma pastoris et forma gregis.< (rubr.) Quantum distat inter pastorem et gregem, tantum
    P. L. 183, 726-727.
  • Eodem folio. >De triplici misericordia dei et quatuor miserationibus.< (rubr.) Miserere mei deus etc. Triplex est divina misericordia
  • Fol. 97. >De tribus osculis.< (rubr.) Osculetur me etc. Tria sunt oscula. Primum pedum
    P. L. 183, 703-706.
  • Fol. 98'. >De quatuor modis quibus operatur deus in nobis.< (rubr.) Sicut de Christo duo sunt, unum nobis
    P. L. 183, 706-707.
  • Fol. 99. >De quatuor modis dilectionis.< (rubr.) Duo sunt amores, carnalis et spiritualis, ex quibus
    P. L. 183, 727.
  • Eodem folio. >De tribus panibus.< (rubr.) Veniens ad nos de via noster amicus, i. e. quilibet
    P. L. 183, 682-683.
  • Fol. 99'. >De triplici pace et quadro lapide.< (rubr.) Factus est in pace locus ejus. Est pax ficta, ut in Juda
    P. L. 183, 725-726.
  • Fol. 100. >De triplici morte Sanctorum.< (rubr.) Pretiosam in conspectu domini mortem sanctorum eius facit
    P. L. 183, 686-687.
  • Eodem folio. >De trinitate hominis< etc. (rubr.) Beata illa et sempiterna trinitas, pater et filius
    P. L. 183, 667-669.
  • Fol. 101'. >De triplici casu hominis et triplici reditu eius.< (rubr.) Est ad deum quidam redeundi modus
    P. L. 183, 727-728.
  • Fol. 102. >De quatuor fontibus salvatoris.< (rubr.) Haurietis aquas etc. Pro paradiso quem perdidimus
    P. L. 183, 719-723.
  • Fol. 104. >De septem donis spiritus sancti et evangelicis beatitudinibus.< (rubr.) Prima gratia est timor dei
    P. L. 183, 1113-1118.
  • Fol. 105'. >De osculo spiritus sancti.< (rubr.) Osculetur me osculo etc. Os patris intelligitur filius
    P. L. 183, 707.
  • Fol. 106. >De tribus osculis.< (rubr.) Osculetur me osculo etc. Tria sunt oscula
    P. L. 183, 749. 8.
  • Eodem folio. >De duobus uberibus sponsae et tribus unguentis.< (rubr.) Duo sunt ubera sponsae, congratulatio
    P. L. 183, 749. 9.
  • Fol. 106'. >De duobus pedibus domini et tribus unguentis.< (rubr.) Duo sunt pedes dei, misericordia et iudicium
    P. L. 183, 708-710.
  • Fol. 108. >De quatuor profectibus electorum.< (rubr.) Quatuor gradibus distinguitur omnis electorum
    P. L. 183, 728-730.
  • Fol. 109. >De tribus locis et tribus testimoniis.< (rubr.) Tria Ioca sunt etc. Tres sunt qui testimonium
    P. L. 183, 747. 1.
  • Eodem folio. >De septem donis spiritus sancti quomodo expugnant septem vitia.< (rubr.) Septem vitia sunt quae septem dona
  • Eodem folio. >De cantico Ezechiae: Ego dixi< etc. (rubr.) Viri sanguinum et dolosi non dimidiabunt
    P. L. 183, 546-551.
  • Fol. 112. Erant ibi positae etc. Intelligamus has sex hydrias
    P. L. 183, 677-680.
  • Fol. 114. >De primo psalmo: Beatus vir< etc. (rubr.) Pii sunt qui in deum credunt
    P. L. 183, 692-695.
  • Fol. 115'. >De versu psalmi: Corrupti sunt< etc. (rubr.) Habet anima corruptionem
    P. L. 183, 695-696.
  • Eodem folio. >De pessima morte malorum< etc. (rubr.) Mors peccatorum pessima. Mala in amissione
    P. L. 183, 749. 6.
  • Fol. 116. >De eo quod scriptum est: Revertere< etc. (rubr.) Revertere primo ab inepta laetitia
    P. L. 183, 749. 10.
  • Eodem folio. Emissiones tuae paradisus. Vox illius coelestis
    P. L. 183, 710-714.
  • Fol. 118. Nemo ascendit etc. Dominus et salvator noster J. Chr. volens
    P. L. 183, 683-685.
  • Fol. 119. Populus quem non etc. Non esset magnae
    P. L. 183, 697-698.
  • Fol. 119'. Veni in hortum etc. Alibi dicitur: Introduxit
    P. L. 183, 714-715.
  • Fol. 120. Qui mihi ministrat etc. Quidam sunt qui non
    P. L. 183, 685-686.
  • Fol. 120'. Quatuor sunt quae impediunt confessionem
    P. L. 183, 730-731.
  • Fol. 121. Duo sunt in quibus consistit nostra salus
    P. L. 183, 731-732.
  • Fol. 121'. Ecce vicit etc. Septem signacula sunt temporalis
    P. L. 183, 680-681.
  • Eodem folio. Quid est autem quod post mortem ejus
    P. L. 183, 681-682.
  • Fol. 122. Quis ascendet etc. Ascendit quidem semel
    P. L. 183, 685.
  • Fol. 122'. De spiritu sancto testatur scriptura, quia
    P. L. 183, 748. 2.
  • Eodem folio. Intravit Jesus etc. Quod dominus ac salvator
    P. L. 183, 1001-1010.
  • Fol. 126'. Ave Maria gratia plena. Bene plena, quia
    P. L. 183, 670-671.
  • Fol. 127. Pastorum est vigilare supra gregem ad tria necessaria
    P. L. 183, 750. 11.
  • Eodem folio. Qui vult venire post me, per me, ad me
    P. L. 183, 686.
  • Eodem folio. Intravit Jhesus etc. Castellum ubi Jhesus
    P. L. 183, 671.
  • Fol. 127'. Sapientia vincit etc. A summo coelo fortiter
  • Eodem folio. Dies diei eructat etc. Dies diei, angelus virgini
    P. L. 183, 671-672.
  • Fol. 128. Egredimini filiae etc. Non dicit ecclesiastem
    P. L. 183, 672-673.
  • Fol. 129. Ecce quam bonum etc. Est unitas naturalis
    P. L. 183, 698-699
  • Eodem folio. Pretiosa in conspectu etc. Tria sunt quae
    P. L. 183, 687. (Serm. LXIV. 2.)
  • Fol. 129'. Omni custodia etc. Duobus autem modis vita
    P. L. 183, 699-700.
  • Fol. 130. Duas ad intelligendum se condidit universitatis auctor
    P. L. 183, 750. 12.
  • Eodem folio. Duo loca sunt animae rationalis: inferior
    P. L. 183, 701-702.
  • Fol. 130'. Tres sunt status animae: in corpore, posito
    P. L. 183, 732-733.
  • Fol. 131. Sicut portavimus etc. Duo homines sunt, vetus
    P. L. 183, 690-691.
  • Eodem folio. Scuto circumdabit etc. Contra omnia iacula temptatoris
  • Fol. 132. Triplici morbo laborat genus humanum, principio
  • Eodem folio. Sicut aeger ad medicum, sic debet esse etc.
    P. L. 183, 733-734.
  • Fol. 132'. Eodem ordine quo processit culpa, subsecuta
    P. L. 183, 688-689.
  • Fol. 133'. Et vocabitur etc. Admirabilis est in nativitate
    P. L. 183, 676- 677.
  • Fol. 134. Quid est quod dicimus b. Mariam purificari
    P. L. 183, 673-674.
  • Eodem folio. Sapientia aedificavit etc. Cum multis modis
    P. L. 183, 674-676.
  • Fol. 135. >De duplici baptismo.< (rubr.) Scitis frs. firmissime enim tenetis catholicam
    P. L. 183, 569-571.
  • Fol. 135'. >De eo quod scriptum est: In sex tribulationibus< etc. (rubr.) Dignum valde est et omnino exigit ratio
    P. L. 183, 616-620.
  • Fol. 137'. >Sermo in adventu domini.< (rubr.) Nolo vos, frs. non ignorare tempus visitationis
    P. L. 183, 52-54.
  • Fol. 139. >De triplici utilitate adventus domini.< (rubr.) Si devote celebramus adventum domini, id
    P. L. 183, 54-56.
  • Fol. 139'. >Sermo in vigilia natalis dn̄i de vitiis et gloria. < (rubr.) Hodiernum quidem sermonem ordinis nostri
    P. L. 183, 100-105.
  • Fol. 142. >In natali domini de fontibus salvatoris.< (rubr.) Grandis quidem est, dilectissimi, hodierna
    P. L. 183, 115-119.
  • Fol. 144. >Sermo in epiphania domini de evangelica lectione.< (rubr.) Necessarium nobis videtur, frs. secundum
    P. L. 183, 149-152.
  • Fol. 146. >Sermo de mutatione aquae in vinum.< (rubr.) In operibus domini, frs. et minus capaces
    P. L. 183, 157-162. (tom. 182.)
  • Fol. 148. >Sermo in septuagesima.< (rubr.) Magna mihi consolatio est, frs. mei, in verbo
    P. L. 183, 161 et 162; 183, 163-166.
  • Fol. 149'. >In nativitate B. M. V. de aquaeductu.< (rubr.) Fecundae virginitatis amplectitur coelum
    P. L. 183, 437-448.
  • Fol. 154'. >De murmure.< (rubr.) Ante omnia ut sine murmuratione sint fratres
    P. L. 183, 751. 16.
  • Eodem folio. >De consideratione sui.< (rubr.) Spectaculum facti etc. Ita plane et malis
    P. L. 183, 691.
  • Eodem folio. >Sermo in dedicatione ecclesiae, de triplici mansione.< (rubr.) Votivis laudibus celebramus hanc diem
    P. L. 183, 526-529.
  • Fol. 156'. >De magnanimitate< etc. (rubr.) Triplicem nobis in ecclesia primitiva virtutem
    P. L. 183, 665-666.
  • Fol. 157. >In vigilia natalis domini< etc. (rubr.) Hodie scietis etc. Quique terrigenae et filii hominum
    P. L. 183, 94-100.
  • Fol. 160. >In vigilia natalis domini< etc. (rubr.) Sanctificamini etc. Celebraturi dominicae
    P. L. 183, 105-109
  • Fol. 161'. >Item in vigilia natalis domini< etc. (rubr.) Auditum audivimus plenum gratia, dignum
    P. L. 183, 109-116.
  • Fol. 164'. >In natale domini sermo de verbis apostoli.< (rubr.) Benedictus deus etc. Benedictus, qui propter nimiam
    P. L. 183, 127-130.
  • Fol. 166. >In natale ss. Innocentum de quatuor continuis solemn.< (rubr.) Benedictus qui venit etc. Deus dominus
    P. L. 183, 129-132.
  • Fol. 167. >In circumcisione domini de nominibus eius.< (rubr.) Postquam consummati etc. Ab initio deus modum
    P. L. 183, 135-137.
  • Fol. 168. In circumcisione nec nervus rumpitur, nec
    P. L. 183, 750. 14.
  • Eodem folio. Obtulerunt ei etc. Haec fortassis pro Ioco
    P. L. 183, 750. 15.
  • Eodem folio. Pars tua sumus, domine, quam tulisti
    P. L. 183, 750. 13.
  • Eodem folio. Caveamus, frs. ne vasorum interim vacuo splendore
  • Fol. 168'. >Sermo de passione domini feria quarta.< (rubr.) Vigilate animo, frs. ne infructuose pertranseant
    P. L. 183, 263-270.
  • Fol. 172'. >Sermo in festivo OO. Sanctorum< etc. (rubr.) Festiva nobis est dies haec et inter praecipuas
    P. L. 183, 475-482.
  • Fol. 175'. >In dedicatione ecclesiae< etc. (rubr.) Etiam hodie, frs. solemnitatem agimus
    P. L. 183, 529-535.
  • Fol. 178'. >Sermo de triplici genere bonorum.< (rubr.) Et propensius studium et cura vigilantior
    P. L. 183, 579-585.
  • Fol. 180'. >In obitu s. m. Humberti, primi Igniacensis abb.< (rubr.) Sicut hac nocte audistis, diI. Humbertus famulus
    P. L. 183, 513-518.