Manuscript Summary:Engelberg 52 is a late eleventh-century handbook of canon law from the circle of Bernold of Constance († 1100), an ardent champion of Pope Gregory VII. It comprises various canonistic compilations: the 'Collection in Seventy-Four Titles' (Collectio 74 titulorum with the so-called 'Swabian Appendix' (Appendix svevica; two short collections 'On Churches' (De ecclesiis) and 'On Illicit Unions' (De illicitis coniunctionibus); the Pseudo-Gelasian decretal 'On Books to be Received and not to be Received' (De libris recipiendis et non recipiendis); the 'Canons of the Four Principal Councils' prefaced by 'Adnotation I' (Adnotatio I; and the Epitome Hadriani prefaced by 'Adnotation II' (Adnotatio II). All of these items can also be found in two closely related manuscripts (St. Gallen, Stiftsbibliothek, Cod. Sang. 676, and Stuttgart, Württembergische Landesbibliothek, HB.VI.107); but several appear here in shorter, possibly less developed forms. Prefixed to the whole is a catalogue of popes extending from Peter I to Leo IX with the addition of Victor II. Though it acknowledges Henry III’s role in the appointment of four popes (from Clement II to Victor II), it was possibly the source of the papal catalogue that Bernold attached to his Chronicle (Munich, Bayerische Staatsbibliothek, Clm 432, fols. 10r–12r).(hay)
Standard description: P. Benedictus Gottwald, Catalogus codicum manu scriptorum qui asservantur in Bibliotheca Monasterii O.S.B. Engelbergensis in Helvetia, Freiburg im Breisgau 1891, p. 89-90.
Show standard description
Online Since: 03/17/2016
Engelberg, Stiftsbibliothek, Cod. 52
Parchment · 76 ff. · 26.8 x 18.4 cm · late 11th century
Handbook of canon law
How to quote:
Engelberg, Stiftsbibliothek, Cod. 52, f. 45r – Handbook of canon law (https://www.e-codices.ch/en/list/one/bke/0052)
P. Benedictus Gottwald, Catalogus Codicum Manu Scriptorum qui asservantur in Bibliotheca Monasterii O.S.B. Engelbergensis in Helvetia, Freiburg im Breisgau 1891, p. 89-90.
Manuscript title: Codex 52
Date of origin: exaratus saeculo XI
Former shelfmark:
olim signatus 4/2
Extent:
Foliorum 76
Format: 268 : 184 mm.
Condition: Ultimum folium est mutilum, salvâ tamen scripturâ.
Page layout:
columnis binis (folia 2-4. et 76. lineis plenis)
Decoration:
Tituli miniati sunt et initiales litterae minio ductae.
In capite codicis occurrit delineata imago cuiusdam sacris induti hac cum inscriptione: Hugo plebanus de Dietinchon, et in fronte eiusdem folii hic versus: Haec decreta fidem servant nobis data pridem.
Contents:
1°.
Fol. 2-4'.Catalogus Romanorum pontificum.Beatus Petrus apostoltis sedit annis XXV. …–…
Victor qui et Gebehardus, Aureatensis episcopus, ab episcopis clectus Romamque missus papa efficitur; sedit annos tres.
2°.
Fol. 5-52.Ecclesiasticae regulae ex sententiis sanctorum Patrum defloratae a legatis ipsius sedis apostolicae in Gallias pro ecclesiarum dispositione causarum deportatae.Si difficile et ambiguum apud te …–…
etiam insensibilia ossa concremantur.
3°.
Fol. 52-54.Decreta de recipiendis sive non recipiendis scripturis sive auctoribus earum, scripta a beato Gelasio pp. in concilio LXX eruditissimorum episcoporum in apostolica sede urbis Romae.Post propheticas, evangelicas et apostolicas scripturas, quibus ecclesia catholica …–…
indissolubili vinculo in aeternum confitemur esse damnata.
P. L. 59, 167-180.
4°.
Fol. 54.>Brevis denotatio VI principalium synodorum.<Prima sinodus in Nicaea Bithiniae CCCXVIII patrum facta est contra Arrium …–…
anathematizando scripserunt VIIII capitula. Ex his VI principalibus sinodis IIII eminentiores hic subsecuntur iuxta illam translationem. quam ex apostolica auctoritate per beatum Adrianum pp. habemus.
5°.
Fol. 54'-68'De auctoritate IIII principalium synodorum earumque canones et subscriptiones Patrum.Gregorius episc. Johanni Constantinopolitano etc. Sicut sancti evangelii …–…
occidentalibus ecclesiis directa probatur.
6°.
Fol. 69.>Brevis annotatio canonum subter annexorum, ante vel infra vel post principales sinodus statuta legitur.<Apostolorum canones sunt L. …–…
Aurelii episcopi leguntur conscripta.
7°.
Fol. 69-76.>Compendiosa traditio canonum orientalium sive Affricanorum quos beatus Adrianus pp. in uno volumine cum superioribus conciliis ad dispensationem occidentalium ecclesiarum Karolo Romae posito dedit, regi Francorum et Longobardorum ac patricio Romanorum.<In primis de canonibus apostolorum …–…
nullatenus in communionem susciperet. Explicit compendiosa traditio orientalium canonum Affricanorum quos b. Adrianus pp. per manum Karoli regis occidentalibus ecclesiis direxit.
Provenance of the manuscript: Folium anteriori operculo adglutinatum exhibet haec verba: Judinta dedit hunc librum sanctae Mariae montis angelorum.