Descrizione breve:Frammento di manoscritto delle Institutiones grammaticae di Prisciano proveniente probabilmente dalla Germania meridionale, del quale altri 10 fogli si trovano nel ms. Parigi BN lat. 10403. f. 6-15. I quattro fogli singoli, inseriti in una edizione a stampa di proprietà di Jacques Bongars. giunsero a Berna nel 1632, dove furono staccati nel XX secolo.(mit/san)
GL: Keil, Heinrich: Grammatici Latini, Bd. 3: Institutionum grammaticarum libri XIII–XVIII; Prisciani opera miora. Leipzig 1859.
1r–vPriscianus: Institutiones grammaticae XIII, 17–21.
… ostenditur. Nam ex quo sit nominativo? …–…
et quicquid habet vocativum, hoc et nominativum habet …
2r–vPriscianus: Institutiones grammaticae XIV, 3–8.
… nec subponi quidem, excepto que …–…
inexpugnabilis. Nec non etiam coniunc[tioni] …
3r–vPriscianus: Institutiones grammaticae XIV, 16–23.
… et si loco adverbiorum vel interiectionum … De potestate praepositionum. Separatae praepositiones …–…
tam petis quam oratoribus sine reprehensione …
4r–vPriscianus: Institutiones grammaticae XIV, 45–48.
… despicio, derideo. Est etiam intentivum …–…
adverbia ea dicere quae praepositiva … Keil (1859), GL III, S. 11–13, 25–28, 33–36, 49–52.
Bemerkungen:
Einige zeitgenössische und wenig spätere Glossen, an den Rändern und interlinear. Zusammengehörigkeit der Teile von Buch XIV: Bern, f. 2; [2 Blätter fehlen]; Bern, f. 3; Paris, f. 13; [2 Blätter fehlen]; Paris, f. 14; Bern, f. 4; Paris, f. 15 – die Blätter Paris, f. 6–12 gehören früheren Büchern an.
Provenienza del manoscritto:
Vorbesitzer: Bongars, Jacques (1554–1612): die Fragmente ohne Besitzvermerk und Notizen, aber aus dem Einband eines seiner Drucke mit Notizen von seiner Hand stammend: Alfonsus, de Spina: Fortalitium fidei. Nürnberg, Anton Koberger, 1485. Sign: UB Bern, MUE Bong I 496 (olim Inc. II 14, vgl. Katalog Hagen [1875], S. 543). – Die Ursprungshandschrift befand sich im 16. Jh. möglicherweise noch im Raum Strassburg, worauf die Herkunft der Pariser Fragmente (im 18. Jh. noch im Besitz von Jérémie-Jacques Oberlin [1735–1806]) hindeutet, vgl. Pellegrin 1961, S. 28.
Acquisizione del manoscritto: Durch die Schenkung von Jakob Graviseth 1632 in die Berner Bibliothek gelangt.
Kataloge:
Die Fragmente sind nicht verzeichnet in den handschriftlichen Katalogen von Hortin 1632, Wild 1697 und Engel 1740, auch nicht in den gedruckten Katalogen von Sinner 1760–1772 und Hagen 1875.
1. Bloesch, Hans: Katalog zu den Hagen-Nachträgen Cod. 723–824 (1930ff.), S. 14.
Literatur zur Handschrift (Auswahl):
Bischoff, Bernhard: Katalog der festländischen Handschriften des neunten Jahrhunderts. Teil I: Aachen – Lambach. Wiesbaden 1998, hier S. 132 (Nr. 620).
Cinato, Franck: Priscien glosé: l’ars grammatica de Priscien vue à travers les gloses carolingiennes. Turnhout 2015, hier S. 522.
Gibson, Margaret: Priscian, Instructiones grammaticae: a handlist of manuscripts, in: Scriptorium 26 (1972), S. 105–124, hier S. 107.
Passalacqua, Marina: I codici di Prisciano. Roma 1978, hier S. 24 (Nr. 49).
Pellegrin, Elisabeth: Essai d'identification de fragments dispersés dans des manuscrits des bibliothèques de Berne et de Paris, in: Revue d'histoire des textes 9 (1961), S. 7–37, hier S. 28.
Weitere Literatur (Auswahl):
Jeudy, Colette: Priscianus Caesariensis, in Lexikon des Mittelalters 7 (1995), Sp. 218–219.