Cologny, Fondation Martin Bodmer, Cod. Bodmer 173, f. 94v – Augustinus Hipponensis, Retractationes; De haeresibus ad Quoduultdeum (Epistulae)
http://www.e-codices.ch/it/fmb/cb-0173/94v
Descrizione breve:Questo commovente piccolo manoscritto di origine francese (nord-est), eseguito nel sec. IX nella regione di Parigi-Reims, si fa notare per la sua fine scrittura ed i suoi titoli rubricati in capitale rustica. In differenti passaggi si distinguono varie modifiche fatte in una accurata scrittura del sec. XII, specialmente sui fogli 32-32v, così come delle aggiunte di poche parole (correzioni) ai fogli 52v-53.(bib)
Descrizione standard: Pellegrin Elisabeth, Manuscrits Latins de la Bodmeriana, Cologny-Genève 1982, pp. 407-410.
Mostra la descrizione standard
Online dal: 22.03.2012
Cologny, Fondation Martin Bodmer, Cod. Bodmer 173
Pergamena · 99 ff. · 12 x 10.7 cm · Francia · seconda metà del sec. IX
Augustinus Hipponensis, Retractationes; De haeresibus ad Quoduultdeum (Epistulae)
Come citare:
Cologny, Fondation Martin Bodmer, Cod. Bodmer 173, f. 94v – Augustinus Hipponensis, Retractationes; De haeresibus ad Quoduultdeum (Epistulae) (https://www.e-codices.ch/it/list/one/fmb/cb-0173)
Pellegrin Elisabeth, Manuscrits Latins de la Bodmeriana, Cologny-Genève 1982, pp. 407-410.
Titolo del codice:
Augustinus Hipponensis, Retractationes
―, De haeresibus ad Quoduultdeum (Epistulae)
Datazione: IXᵉ s. (2ᵉ moitié),
Secondo foglio:
f. 2
(prologue, début): // Iam diu est …
f. 3: // alios audire …
Supporto materiale: Parch.
Dimensioni:
99 ff. (+ f. 67bis; f. 96-99v blancs, sauf une note au f. 99)
Formato: 120 x 107 mm
Composizione dei fascicoli: Cahiers: f. 1-6: quaternion dont les 2 premiers ff. manquent; f. 7-22: 2 quaternions; f. 23-29: quaternion dont le f. 6 manque; f. 30-45: 2 quaternions; f. 46-52: quaternion dont le f. 5 manque; f. 53-83: 4 quaternions; f. 84-88: quaternion dont les f. l, 4 et 5 manquent; f. 89-95: quaternion dont le f. 7 manque; f. 96-99: binion réglé resté blanc.
Disposizione della pagina:
16 lignes à la page.
Justification: 90 x 80-85 mm. Réglure à la pointe sèche: > < > <...
Tipo di scrittura e mani: Ecriture petite, un peu anguleuse, avec hastes longues, une main.
Decorazione: Titres rubriqués en capitales rustiques; initiales rubriquées. Les numéros des chapitres sont rubriqués dans les tables et en marge du texte.
Aggiunte: Aux f. 32-32v plusieurs passages ont été refaits, sur plusieurs lignes, d'une écriture soignée du XIIᵉ s.; de même addition de quelques mots (corrections?) aux f. 52v-53.
Legatura: moderne (XVIIIᵉ s.), veau raciné, dos à compartiments avec fleurons dorés et pièce de titre en or: Retracti. / S. Avgvsti.
Contenuto:
f. 1-89vS. Avgvstinvs Hipponensis: Retractationes.
(f. 1-1v)
(Capitula), inc. mutilé: //
LXII. De spiritu et littera ad Marcellinum liber I …
f. 1v … XCII. Ad quos supra de correptione et gratia liber I.>Expli[civnt] cap[i]t[v]l[a].<
(prol.)
>Incipit liber primuvs.<Iam diu est quod facere cogito atque dispono …–…
f. 3v:
curabo ut eundem ordinem Nouerit.
(texte):
>De academicis lib[ri] II.<Cum ergo reliquissem uel quae adeptus fueram in cupiditatibus …
f. 27vTales enim adiuuat deus quod non ita intelligendum est quasi tantummodo
// (I, chap. 12 § 4 - éd. P. Knöll, cit. infra, p. 59 ligne 6).
un feuillet manque.
(f. 28)
// Non itaque falsum est quod dixi us que adeo peccatum uoluntarium …
(I, chap. 12 § 6 - éd. cit. p. 61 ligne 2).
(f. 49v)
… Nisi gratia dei per Ihesum Christum dono spiritus sancti per quem
// (I, chap. 22 § 2 - éd. cit. p. 106, lignes 6-7). un feuillet manque (au bas du f. note du XIIᵉ s. (?): deest folium).
(f. 50)
Il omnia in omnibus ac deinde subiunxi quod ergo credimus nostrum est …
(I, chap 22 § 4 - éd. cit. p. 108 ligne 10).
(f. 61)
… Incipit magna quaestio esse de mendatio
(fin du chap. 26).
>Explicit liber primvs retractationvum. Incipit liber secvundvs ad simplicianum lib[ri]ii. xxvi.<Librorum quos episcopus elaboraui …
(chap. 27).
(f. 83v)
… sed in illo priore quaestionem quam exposui ipse non solui.
Posteriore autem
Il (II, chap. 7r - éd. cit. p. 184 ligne 10).
un feuillet manque.
(f. 84)
// laudo et gratulor et ammiror. >lxxiiii. De praesentia dei ad dardanvm liber i … <
(II, fin du chap. 74 et titre du chap. 75 - éd. cit. p. 186 lignes 14-15).
(f. 85v)
… et fecit deus non omni modo simile hoc eidem
// (II, ch/ (II, cap. 80 § 2 - éd. cit. p. 191 ligne 10).
2 feuillets manquent (au bas du f. note du XIIᵉ s. (?): Deest folium).
(f. 86)
// sus sum uerum tamen scire animam N[on] corpus esse …
(II, chap. 82 - éd. cit. p. 195 ligne 13).
… ad populum alios dictatos alios a me dictos retractare coepissem.>Explicit retractationvm liber secvndvs.<
éd. Migne, P.L. 32, col. 583-656.
P. Knöll, J. Aurelii Augustini Retractalionum libri duo (Corpus scriptor. eccles. latin. XXXVI), Vienne, 1902.
f. 90-95vS. Avgvstinvs Hipponensis: De haeresibus ad Quodvultdeum
(fragments) (seu Epistulae CCXXI-CCXXIV).
1).
titre, f. 90, marge supérieure (add. du XIᵉ s.):
>Epistula Quoduultdei diaconi ad Augustinum.<Domino merito uenerabili et uere beatissimo patri Augustino episcopo Quoduultdeus diaconus. Diu trepidus fui et ausus hos meos aliquotiens distuli …
f. 91v … se malui iam gaudere dictantem quam adhuc occupare legentem.>Explicit epistola qvodvvltdei dicaoni ad sanctum avg[vstinvm]<
(ep. CCXXI).
2).
>Inci[pit] sancti avgvstini ad qvodvvltdevm diac[onvm]<Dilectissimo filio et condiacono Quoduultdeo Augustinus episcopus. Acceptis litteris caritatis tuae ubi a me ardentissimo studio …
f. 92v … de profectione sanctorum episcoporum fortassis audistis [sic] fac ut nouerim. Deo uiuas (ep. CCXXII).
3).
(f. 93)
>Incipit epistvla qvodvvltdei diac[oni] ad sanctvm avg[stinvm] ep[iscopv]m.<Domino merito uenerabili ac beatissimo sancto patri Augustino Quoduultdeus diaconus. Vnum quidem reuerentiae tuae commonitorum [sic]quod per ecdesiasticum …
f. 94 … meritorum saltim indefessa inportunitas mereatur
(ep. CCXXIII).
4).
>Incipit epistola sancti avg[vstini]ad qvodvvltdevm diaconvm.<Domino sinceriter dilectissimo fratri et condiacono Quoduultdeo Aug[ustinus] in domino salutem. Cum mihi haec scribendi offeretur occasio per Fusalensem …
f. 94v … Non superuenerint dispono si dominus uoluerit et quod poscis incipere simul
// (ep. CCXXIV § 2 - éd. A. Goldbacher, cit. infra, p. 453 lignes 10-11; R. Vander Plaetse et C. Beukers, cit. infra, p. 281 lignes 31-32). un feuillet manque.
(f. 95)
(Capitula), inc. mutilé: //
[XXXI] Adamiani I [XXX]II Eldesaite [sic] I [XXX]III Theodotiani …
f. 95v … LXXXVII Obeolite [sic] I
LXXXVIII Pelagiani.
éd. du De haeresibus:
Migne, P.L. 42, col. 15-19.
R. Vander Plaetse et C. Beukers, De haeresibus ... dans: Aurelii Augustini Opera Pars XIII.2 (Corpus Christianorum Ser. latina XLVI), Turnhout, 1969, p. 273-281, 284-285.
éd. des Epistulae:
Migne, P.L. 33, col. 997-1001.
A. Goldbacher, S. Aurelii Augustini... Epistulae, Pars IV (Corpus scriptor. eccles. latin. LVII), Vienne, 1911, p. 442-453.
Origine del manoscritto:
Francaise (du Nord-Est) de la région de Paris-Reims
(Nota: Communication du Prof. B. Bischoff, qui a vu le manuscrit en 1979.)
Cote d'un possesseur anglais du XVIIIᵉ s.: N° 3 cl[ass] 2 Sh[elf] 7.
Sir Sydney Cockerell († 1962, cf. supra Bodmer 47), note de sa main: Sydney C. Cockerell / Cambridge / May 28 1919, sans doute date d'acquisition du manuscrit.
Acquis en janvier 1957 par le Major J. R. Abbey († 1969), exlibris de cuir collé au verso du plat supérieur, et note à l'encre bleuviolet au f. 99: J. A. 6769 (corrigé au crayon en « 6768 ») / 3. 1. 1957.
Acquisizione del manoscritto: Acquis par Martin Bodmer en janvier 1971 (Vente Sotheby du 1er décembre 1970, n° 2862).
Bibliografia:
Catalogue of the celebrated library of the late Major J. R. Abbey. The seventh portion... , Sotheby, Londres, 1 December 1970, p. 11-12, n° 2862, pl. 1 = f. 39v-40.