Bern, Burgerbibliothek, Cod. AA 90.6
Creative Commons License

Redigiert von Florian Mittenhuber, Mai 2021.

Manuscript title: Johannes Abrincensis (Rothomagensis), Expositio divinorum officiorum; Amalarius Trevirensis: Expositio I ordinis missae (Fragment).
Place of origin: Frankreich.
Dates of origin:
  • 12. Jh. (Pellegrin);
  • 11. Jh. (Hagen).
Support: Pergament.
Extent: 4 Doppelblätter. Heftung mit Pergamentbändel.
Format: 19,5 x 14 cm.
Foliation: Moderne Foliierung: 1–8.
Collation: IV8; keine Lagensignatur erkennbar.
Condition: Gut.
Page layout: Einspaltig, Schriftspiegel 16 x 10,5 cm, 31 Zeilen, Blindlinierung, Punktierung am Rand.
Writing and hands: Späte karolingische Minuskel; Titel in Capitalis rustica; wohl ein Schreiber.
Decoration: Einfache Tinteninitialen mit Perlen, sonst schmucklos.
Additions: Kein Bibliotheksstempel.
Binding: Moderne Archivschachtel, die einzelnen Fragmente jeweils in Umschlägen.
Contents:
  • 1. Johannes Abrincensis (Rothomagensis): Expositio divinorum officiorum (Fragment).
    • Edition:
      • PL: Migne, Jacques-Paul (Hg.): Joannis Abrincensis primum episcopi … opera omnia. Bd. 1. Paris 1853 [= Patrologiae cursus completus ... Series Latina Bd. 147].
    • (1r5r) Johannes Abrincensis (Rothomagensis): Expositio divinorum officiorum. monstrant vitam praedicatorum saecularibus extrinsecus esse despectam Spiritus sancti gratia inspirante dicendum est …–… (4v) Sabbato sancto quidquid agitur in officio nihil pertinet in festivis diebus sanctorum vero similiter unum pro requie animarum, alterum quia contemplatur Dominum.
      PL 147, 209C, 199C–206D (Spiritus sancti ... Sabbato sancto, mit Auslassungen und Umstellungen).
      Weitere Literatur: Delamare, René: Le De Officiis ecclesiasticis de Jean d’Avranches, Archevêque de Rouen (1067–1079): étude liturgique et publication du texte inédit du ms. H 304 de la Bibliothèque de Fac. de Montpellier. Paris 1923.
  • 2. Amalarius Trevirensis: Expositio ordinis missae (Fragment).
    • Edition:
      • Hanssens, Johannes M.: Amalarii episcopi opera liturgica omnia. Vatikan 1948–1950.
    • (5r8v) Amalarius: Expositio I.
      • >Incipit ordo misse a sancto Petro cum exposicione sua.< Missa pro multis causis celebratur (5v) in quo iusti ab iniustis separabuntur. >Incipit misse ordo expositionis tocius ex concordia scripturarum divinarum. < Introitus misse, cui convenit. Patriarcharum prophetarumque praeconiis …–… erant semper in templo laudantes Dominum et benedicentes. Amen.
      Hanssens (1948–1950), hier Bd. 3, S. 297–315.
Provenance of the manuscript: Vorbesitzer: Vermutlich Bongars, Jacques (1554–1612), jedoch ohne Namenszug und auch nicht im Katalog von Samuel Hortin nachzuweisen.
Acquisition of the manuscript: Durch die Schenkung von Jakob Graviseth 1632 in die Berner Bibliothek gelangt.
Kataloge:
  • In den handschriftlichen Bibliothekskatalogen von Hortin, Samuel: Clavis bibliothecae Bongarsianae MDCXXXIIII. Bern 1634 [= BBB Cod. A 5], Wild, Marquard: Catalogus Librorum Bibliothecae Civicae Bernensis MDCIIIC. Bern 1697 [= BBB Cod. A 4] und Engel, Samuel: Manuscripta A[nno] 1740. Bern 1740 [= BBB Mss.h.h.III.110] nicht erwähnt, ebenso nicht bei Sinner, Johann Rudolf: Catalogus codicum mss. bibliothecae Bernensis. Bern 1760–1772.
  • Hagen, Hermann: Catalogus Codicum Bernensium. Bern 1875, S. 112.
Literatur zur Handschrift (Auswahl):
  • Pellegrin, Elisabeth: Essai d’identification de fragments dispersés dans des manuscrits des bibliothèques de Berne et de Paris, in: Bulletin d’information de l’Institut de recherche et d’histoire des textes 9 (1960), S. 7–37, hier S. 11.
Externe Ressourcen: