Manuscript Summary:According to an ownership seal this parchment manuscript was completed before 1318. Scribe and place of origin are unknown. It contains commentaries in Latin by the Dominican Albertus Magnus (ca. 1200-1280) on the six foundation texts of medieval instruction in logic. Their wording was altered during the 14th century using a text handed down by a separate tradition, familiar today mainly through Italian Renaissance manuscripts. The resulting hybrid text, with good, though often singular, textual variations, is of particular importance for the edition of these commentaries. The manuscript has been held by the Schaffhausen Bibliotheca Publica in the Church of St. Johann since 1589.(mey)
Standard description: Gamper Rudolf / Knoch-Mund Gaby / Stähli Marlis, Katalog der mittelalterlichen Handschriften der Ministerialbibliothek Schaffhausen, Dietikon-Zürich 1994, S. 252-254.
Show standard description
Online Since: 06/22/2010
Schaffhausen, Stadtbibliothek, Ministerialbibliothek, Min. 112
Parchment · 136 ff. · 22 x 16 cm · before 1318
Albertus Magnus
How to quote:
Schaffhausen, Stadtbibliothek, Ministerialbibliothek, Min. 112, Front cover – Albertus Magnus (https://www.e-codices.ch/en/list/one/sbs/min0112)
Gamper Rudolf / Knoch-Mund Gaby / Stähli Marlis, Katalog der mittelalterlichen Handschriften der Ministerialbibliothek Schaffhausen, Dietikon-Zürich 1994, S. 252-254.
By courtesy of Urs Graf Verlag, Dietikon. The manuscript description is copyrighted by the publisher.
Manuscript title: Albertus Magnus
Date of origin: 13./14. Jahrhundert
Former shelfmark:
Alte Signatur der Ministerialbibliothek: 110
Support: Pergament
Extent:
136 Blätter
Format: 22 x 16 cm
Foliation: Ab 95r alte Lagenzählung .I.-.IIII. am Lagenanfang; Lagenzählung ab 23rIIIusXIIIus in kleinerer Schrift, ebenso Zählung der Blätter innerhalb der Lagen, stark beschnitten. Neuere Foliierung I. 1-135.
Collation: VI12 + V22 + (IV+l)31 + 2 VI55 + (1+2)59 + VI71 + 1V79 + (VII+1)94 + 3 VI130 + III, das letzte Blatt in den Spiegel geklebt.
Page layout:
Tinten- und Stiftliniierung.
Schriftraum 16,5-18 x 12-12,5, zweispaltig (6), 48-54 Zeilen.
Writing and hands:
Textualis von mehreren Händen, Handwechsel zum Beispiel 59v/60r
Decoration: Rubriziert. Kapitelzählung, Incipits, Explicits und Überschriften rot, Explicits teilweise rot unterstrichen. 2-5zeilige, seltener 7zeilige rote und blaue Lombarden, bei den Büchern meist gespalten mit Fleuronnéestäben und Fleuronnée in der Gegenfarbe.
Additions: Korrekturen marginal und auf Rasur, vereinzelt interlinear. Notamonogramme und ausführliche Notae von einer Hand des 14. Jhs., zum Beispiel 72ra- rbPrimo physicorum: materia cum forma est causa omnium accidentium quae sunt in ea … ; 79va -vbInterpretatio unomodo est expositio unius noti. Hand 12ra , 15vb und 16ra. Autonome Randzeichnungen: 18r Mönch mit unbeschriebenem Schriftband, 20r Mönch mit Kapuze. Spiegelblatt vorn: Per hanc materiam Alberti intelligatur alia differentia, 14. Jh.
135v mehrzeilige Vermerke und Besitzeinträge, radiert (s. u.). 136r zwei siebenzackige Sterne eingeritzt.
Binding:
Dunkelbrauner Ledereinband des 14. Jhs. mit Streicheisenlinien. Ehemals zwei nach hinten greifende Langriemenschliessen, ein Dorn im Rückendeckel, zwei blattförmige Messingplättchen im Vorderdeckel erhalten. Auf dem Rücken älteres Papierschild entfernt, Rückentitel (Albertus Magnus) schwach erkennbar, 14. Jh., Papierschild mit Werktitel und Signatur (Cod. 112, korr. aus 110. Albert M Logica etc.), 18. Jh. Spiegelblätter und Vorsatzblätter (I, 136) alt, Pergament.
1r-133vAlbertus Magnus: Logica.
De universalibus:
>Incipit loyca domini Alberti episcopi quondam Ratisponensis de ordine praedicatorum. Liber primus de universalibus, tractatus primus de antecedentibus ad loycam, capitulum primum an logica sit scientia specialis<
.
De logyca intendentibus
(31vb)
attingemus ad pertractandum.>Explicit liber de quinque universalibus<
.
Albertus Magnus, Opera, ed. A. Borgnet, Paris 1890, Bd. I, S. 1-148.
32ra
Liber praedicamentorum:
>Incipit liber praedicamentorum. Cuius primus tractatus est de antecedentibus ad scientiam libri predicamentorum. Cap. I. de subiecto libri et ordine et modo et aliis que queri consweverunt<
.
In ante habitis dictum est quod logica est scientia …–…
59vbideo illa sufficiant.>Explicit liber praedicamentorum Aristotelis. Explicit liber praedicamentorum domini Alberti episcopi quondam Ratisponensis<
.
Albertus Magnus, Opera, Bd. 1, S. 149-304;
Albertus Magnus, Tractatus secundus libri praedicamentorum. De Substantia, hg. v. W. Gremper, Diss. Freiburg (Teildruck), Freiburg i. Ü. 1957, S. 55-74 [= Cap. I-V].
60ra
De sex principiis:
>Incipit liber sex principiorum cuius primus tractatus est de forma. Cap. I de quo sit et quare dicitur liber sex principiorum<
.
Quamvis de ordinatione praedicabilium …–…
71vbscientiam sex principiorum.>Explicit liber sex principiorum Gyliberti Porretani<
.
Albertus Magnus, Opera, Bd. 1, S. 305-372;
Albertus Magnus, Liber sex principiorum, hg. v. B. Sulzbacher, Wien 1955, S. 48-63.
72va
Liber Divisionum Boethii:
>Incipit liber divisionis cuius primus tractatus est de hiis quae ante scientiam determinanda sunt. Capitulum primum de utilitate<
.
Cum a principio logice determinatum sit quod logica …–…
78vbab Andronico sumpta secuti sumus.>Explicit liber divisionum expositus a fratre Alberto episcopo<
.
Albertus Magnus, Commentarium in librum Boethii De divisione, hg. v. P. M. von Loë, Bonn 1913, S. 13-90 (Hs. ohne Text des Boethius).
80ra
Perihermenias:
>Incipit liber peryerminias cuius primus tractatus est de hiis quae praemitti debent ad librum. Capitulum I. in quo ordine est inter libros logices<
.
Sicut a principio istius scientiae determinatum …–…
94vbcognitionem ignoti, quod est complexum.>Explicit liber Peryermenias<
.
Albertus Magnus, Opera, Bd. 1, S. 373-457.
95ra
Posteriora:
>Incipit liber primus posteriorum. Cuius primus tractatus est de hiis quae praemitti habent ante scientiam. Et de universali sciendi modo. Capitulum primum de praeambulis ante scientiam<
.
Sicut in principio priorum analeticorum …–…
133vbtacet maiorem et minorem, quia manifeste sunt.>Expliciunt posteriora domini Alberti<
.
Albertus Magnus, Opera, Bd. 2, S. 1-232;
Lohr, Aristotelica Helvetica, 1994, S.271.
135v-136r
Federproben und Einträge, s. o. (äussere Beschreibung), sonst leer.
Provenance of the manuscript:
Als 7 G im Elenchus librorum von 1589, S. 2 und 47.
Acquisition of the manuscript: Besitz- und Schenkungseinträge: 135v
… ge […] f anno domini 1318; Iste liber per fratrem pro remedio anime mee (mit UV-Lampe). 1rBibliothecae Eccles. Scaphus. ad D. Johan., 17. Jh. Alte Signatur der Ministerialbibliothek: 110.