Descrizione breve:A giudicare da una nota di possesso cancellata, il manoscritto venne terminato prima del 1318. Copista e luogo di origine sono sconosciuti. Contiene commenti in lingua latina del domenicano Alberto Magno (ca. 1200-1280) a sei testi di base dell’insegnamento medievale della logica. Il testo venne corretto nel sec. XIV sulla base di un’altra tradizione testuale, che oggi ci è conosciuta soprattutto attraverso manoscritti rinascimentali italiani. In questo modo si è dato origine ad un testo mescolato, il quale, a causa delle buone ma spesso singolari varianti, è molto importante per l’edizione di questi commenti. La presenza del manoscritto nella „Bibliotheca publica“ di Sciaffusa nella chiesa di S. Giovanni è attestata dal 1589.(mey)
Descrizione standard: Gamper Rudolf / Knoch-Mund Gaby / Stähli Marlis, Katalog der mittelalterlichen Handschriften der Ministerialbibliothek Schaffhausen, Dietikon-Zürich 1994, S. 252-254.
Mostra la descrizione standard
Online dal: 22.06.2010
Schaffhausen, Stadtbibliothek, Ministerialbibliothek, Min. 112
Pergamena · 136 ff. · 22 x 16 cm · prima del 1318
Albertus Magnus
Come citare:
Schaffhausen, Stadtbibliothek, Ministerialbibliothek, Min. 112, Piatto posteriore – Albertus Magnus (https://www.e-codices.ch/it/list/one/sbs/min0112)
Gamper Rudolf / Knoch-Mund Gaby / Stähli Marlis, Katalog der mittelalterlichen Handschriften der Ministerialbibliothek Schaffhausen, Dietikon-Zürich 1994, S. 252-254.
Segnatura precedente:
Alte Signatur der Ministerialbibliothek: 110
Supporto materiale: Pergament
Dimensioni:
136 Blätter
Formato: 22 x 16 cm
Numerazione delle pagine: Ab 95r alte Lagenzählung .I.-.IIII. am Lagenanfang; Lagenzählung ab 23rIIIusXIIIus in kleinerer Schrift, ebenso Zählung der Blätter innerhalb der Lagen, stark beschnitten. Neuere Foliierung I. 1-135.
Composizione dei fascicoli: VI12 + V22 + (IV+l)31 + 2 VI55 + (1+2)59 + VI71 + 1V79 + (VII+1)94 + 3 VI130 + III, das letzte Blatt in den Spiegel geklebt.
Disposizione della pagina:
Tinten- und Stiftliniierung.
Schriftraum 16,5-18 x 12-12,5, zweispaltig (6), 48-54 Zeilen.
Tipo di scrittura e mani:
Textualis von mehreren Händen, Handwechsel zum Beispiel 59v/60r
Decorazione: Rubriziert. Kapitelzählung, Incipits, Explicits und Überschriften rot, Explicits teilweise rot unterstrichen. 2-5zeilige, seltener 7zeilige rote und blaue Lombarden, bei den Büchern meist gespalten mit Fleuronnéestäben und Fleuronnée in der Gegenfarbe.
Aggiunte: Korrekturen marginal und auf Rasur, vereinzelt interlinear. Notamonogramme und ausführliche Notae von einer Hand des 14. Jhs., zum Beispiel 72ra- rbPrimo physicorum: materia cum forma est causa omnium accidentium quae sunt in ea … ; 79va -vbInterpretatio unomodo est expositio unius noti. Hand 12ra , 15vb und 16ra. Autonome Randzeichnungen: 18r Mönch mit unbeschriebenem Schriftband, 20r Mönch mit Kapuze. Spiegelblatt vorn: Per hanc materiam Alberti intelligatur alia differentia, 14. Jh.
135v mehrzeilige Vermerke und Besitzeinträge, radiert (s. u.). 136r zwei siebenzackige Sterne eingeritzt.
Legatura:
Dunkelbrauner Ledereinband des 14. Jhs. mit Streicheisenlinien. Ehemals zwei nach hinten greifende Langriemenschliessen, ein Dorn im Rückendeckel, zwei blattförmige Messingplättchen im Vorderdeckel erhalten. Auf dem Rücken älteres Papierschild entfernt, Rückentitel (Albertus Magnus) schwach erkennbar, 14. Jh., Papierschild mit Werktitel und Signatur (Cod. 112, korr. aus 110. Albert M Logica etc.), 18. Jh. Spiegelblätter und Vorsatzblätter (I, 136) alt, Pergament.
1r-133vAlbertus Magnus: Logica.
De universalibus:
>Incipit loyca domini Alberti episcopi quondam Ratisponensis de ordine praedicatorum. Liber primus de universalibus, tractatus primus de antecedentibus ad loycam, capitulum primum an logica sit scientia specialis<
.
De logyca intendentibus
(31vb)
attingemus ad pertractandum.>Explicit liber de quinque universalibus<
.
Albertus Magnus, Opera, ed. A. Borgnet, Paris 1890, Bd. I, S. 1-148.
32ra
Liber praedicamentorum:
>Incipit liber praedicamentorum. Cuius primus tractatus est de antecedentibus ad scientiam libri predicamentorum. Cap. I. de subiecto libri et ordine et modo et aliis que queri consweverunt<
.
In ante habitis dictum est quod logica est scientia …–…
59vbideo illa sufficiant.>Explicit liber praedicamentorum Aristotelis. Explicit liber praedicamentorum domini Alberti episcopi quondam Ratisponensis<
.
Albertus Magnus, Opera, Bd. 1, S. 149-304;
Albertus Magnus, Tractatus secundus libri praedicamentorum. De Substantia, hg. v. W. Gremper, Diss. Freiburg (Teildruck), Freiburg i. Ü. 1957, S. 55-74 [= Cap. I-V].
60ra
De sex principiis:
>Incipit liber sex principiorum cuius primus tractatus est de forma. Cap. I de quo sit et quare dicitur liber sex principiorum<
.
Quamvis de ordinatione praedicabilium …–…
71vbscientiam sex principiorum.>Explicit liber sex principiorum Gyliberti Porretani<
.
Albertus Magnus, Opera, Bd. 1, S. 305-372;
Albertus Magnus, Liber sex principiorum, hg. v. B. Sulzbacher, Wien 1955, S. 48-63.
72va
Liber Divisionum Boethii:
>Incipit liber divisionis cuius primus tractatus est de hiis quae ante scientiam determinanda sunt. Capitulum primum de utilitate<
.
Cum a principio logice determinatum sit quod logica …–…
78vbab Andronico sumpta secuti sumus.>Explicit liber divisionum expositus a fratre Alberto episcopo<
.
Albertus Magnus, Commentarium in librum Boethii De divisione, hg. v. P. M. von Loë, Bonn 1913, S. 13-90 (Hs. ohne Text des Boethius).
80ra
Perihermenias:
>Incipit liber peryerminias cuius primus tractatus est de hiis quae praemitti debent ad librum. Capitulum I. in quo ordine est inter libros logices<
.
Sicut a principio istius scientiae determinatum …–…
94vbcognitionem ignoti, quod est complexum.>Explicit liber Peryermenias<
.
Albertus Magnus, Opera, Bd. 1, S. 373-457.
95ra
Posteriora:
>Incipit liber primus posteriorum. Cuius primus tractatus est de hiis quae praemitti habent ante scientiam. Et de universali sciendi modo. Capitulum primum de praeambulis ante scientiam<
.
Sicut in principio priorum analeticorum …–…
133vbtacet maiorem et minorem, quia manifeste sunt.>Expliciunt posteriora domini Alberti<
.
Albertus Magnus, Opera, Bd. 2, S. 1-232;
Lohr, Aristotelica Helvetica, 1994, S.271.
135v-136r
Federproben und Einträge, s. o. (äussere Beschreibung), sonst leer.
Provenienza del manoscritto:
Als 7 G im Elenchus librorum von 1589, S. 2 und 47.
Acquisizione del manoscritto: Besitz- und Schenkungseinträge: 135v
… ge […] f anno domini 1318; Iste liber per fratrem pro remedio anime mee (mit UV-Lampe). 1rBibliothecae Eccles. Scaphus. ad D. Johan., 17. Jh. Alte Signatur der Ministerialbibliothek: 110.