Résumé du manuscrit:A en juger par une marque de propriétaire effacée, le manuscrit a été achevé avant 1318. Le copiste et le lieu d’origine sont inconnus. Il contient des commentaires en latin du dominicain Albert le Grand (vers 1200-1280) sur six textes de base de l’enseignement médiéval de la logique. Le texte fut corrigé au XVIe s. sur la base d’une autre tradition textuelle qui, aujourd’hui, nous est connue surtout à travers des manuscrits de la Renaissance italienne. De cette manière, s’est constitué un texte interpolé, lequel, en raison de ses bonnes variantes, bien que souvent isolées, est d’un grand intérêt pour l’édition de ces commentaires. Dans la Bibliotheca publica de l’église Saint-Jean de Schaffhouse, le manuscrit est mentionné depuis 1589.(mey)
Description standard: Gamper Rudolf / Knoch-Mund Gaby / Stähli Marlis, Katalog der mittelalterlichen Handschriften der Ministerialbibliothek Schaffhausen, Dietikon-Zürich 1994, S. 252-254.
Voir la description standard
En ligne depuis: 22.06.2010
Schaffhausen, Stadtbibliothek, Ministerialbibliothek, Min. 112
Parchemin · 136 ff. · 22 x 16 cm · avant 1318
Albertus Magnus
Comment citer:
Schaffhausen, Stadtbibliothek, Ministerialbibliothek, Min. 112, Plat inférieur – Albertus Magnus (https://www.e-codices.ch/fr/list/one/sbs/min0112)
Gamper Rudolf / Knoch-Mund Gaby / Stähli Marlis, Katalog der mittelalterlichen Handschriften der Ministerialbibliothek Schaffhausen, Dietikon-Zürich 1994, S. 252-254.
Avec l'aimable permission de Urs Graf Verlag, Dietikon. L'éditeur détient l'ensemble des droits de publication.
Titre du manuscrit: Albertus Magnus
Période: 13./14. Jahrhundert
Ancienne Cote:
Alte Signatur der Ministerialbibliothek: 110
Support: Pergament
Volume:
136 Blätter
Format: 22 x 16 cm
Numérotation des pages: Ab 95r alte Lagenzählung .I.-.IIII. am Lagenanfang; Lagenzählung ab 23rIIIusXIIIus in kleinerer Schrift, ebenso Zählung der Blätter innerhalb der Lagen, stark beschnitten. Neuere Foliierung I. 1-135.
Composition des cahiers: VI12 + V22 + (IV+l)31 + 2 VI55 + (1+2)59 + VI71 + 1V79 + (VII+1)94 + 3 VI130 + III, das letzte Blatt in den Spiegel geklebt.
Mise en page:
Tinten- und Stiftliniierung.
Schriftraum 16,5-18 x 12-12,5, zweispaltig (6), 48-54 Zeilen.
Type d'écritures et copistes:
Textualis von mehreren Händen, Handwechsel zum Beispiel 59v/60r
Décoration: Rubriziert. Kapitelzählung, Incipits, Explicits und Überschriften rot, Explicits teilweise rot unterstrichen. 2-5zeilige, seltener 7zeilige rote und blaue Lombarden, bei den Büchern meist gespalten mit Fleuronnéestäben und Fleuronnée in der Gegenfarbe.
Ajouts: Korrekturen marginal und auf Rasur, vereinzelt interlinear. Notamonogramme und ausführliche Notae von einer Hand des 14. Jhs., zum Beispiel 72ra- rbPrimo physicorum: materia cum forma est causa omnium accidentium quae sunt in ea … ; 79va -vbInterpretatio unomodo est expositio unius noti. Hand 12ra , 15vb und 16ra. Autonome Randzeichnungen: 18r Mönch mit unbeschriebenem Schriftband, 20r Mönch mit Kapuze. Spiegelblatt vorn: Per hanc materiam Alberti intelligatur alia differentia, 14. Jh.
135v mehrzeilige Vermerke und Besitzeinträge, radiert (s. u.). 136r zwei siebenzackige Sterne eingeritzt.
Reliure:
Dunkelbrauner Ledereinband des 14. Jhs. mit Streicheisenlinien. Ehemals zwei nach hinten greifende Langriemenschliessen, ein Dorn im Rückendeckel, zwei blattförmige Messingplättchen im Vorderdeckel erhalten. Auf dem Rücken älteres Papierschild entfernt, Rückentitel (Albertus Magnus) schwach erkennbar, 14. Jh., Papierschild mit Werktitel und Signatur (Cod. 112, korr. aus 110. Albert M Logica etc.), 18. Jh. Spiegelblätter und Vorsatzblätter (I, 136) alt, Pergament.
1r-133vAlbertus Magnus: Logica.
De universalibus:
>Incipit loyca domini Alberti episcopi quondam Ratisponensis de ordine praedicatorum. Liber primus de universalibus, tractatus primus de antecedentibus ad loycam, capitulum primum an logica sit scientia specialis<
.
De logyca intendentibus
(31vb)
attingemus ad pertractandum.>Explicit liber de quinque universalibus<
.
Albertus Magnus, Opera, ed. A. Borgnet, Paris 1890, Bd. I, S. 1-148.
32ra
Liber praedicamentorum:
>Incipit liber praedicamentorum. Cuius primus tractatus est de antecedentibus ad scientiam libri predicamentorum. Cap. I. de subiecto libri et ordine et modo et aliis que queri consweverunt<
.
In ante habitis dictum est quod logica est scientia …–…
59vbideo illa sufficiant.>Explicit liber praedicamentorum Aristotelis. Explicit liber praedicamentorum domini Alberti episcopi quondam Ratisponensis<
.
Albertus Magnus, Opera, Bd. 1, S. 149-304;
Albertus Magnus, Tractatus secundus libri praedicamentorum. De Substantia, hg. v. W. Gremper, Diss. Freiburg (Teildruck), Freiburg i. Ü. 1957, S. 55-74 [= Cap. I-V].
60ra
De sex principiis:
>Incipit liber sex principiorum cuius primus tractatus est de forma. Cap. I de quo sit et quare dicitur liber sex principiorum<
.
Quamvis de ordinatione praedicabilium …–…
71vbscientiam sex principiorum.>Explicit liber sex principiorum Gyliberti Porretani<
.
Albertus Magnus, Opera, Bd. 1, S. 305-372;
Albertus Magnus, Liber sex principiorum, hg. v. B. Sulzbacher, Wien 1955, S. 48-63.
72va
Liber Divisionum Boethii:
>Incipit liber divisionis cuius primus tractatus est de hiis quae ante scientiam determinanda sunt. Capitulum primum de utilitate<
.
Cum a principio logice determinatum sit quod logica …–…
78vbab Andronico sumpta secuti sumus.>Explicit liber divisionum expositus a fratre Alberto episcopo<
.
Albertus Magnus, Commentarium in librum Boethii De divisione, hg. v. P. M. von Loë, Bonn 1913, S. 13-90 (Hs. ohne Text des Boethius).
80ra
Perihermenias:
>Incipit liber peryerminias cuius primus tractatus est de hiis quae praemitti debent ad librum. Capitulum I. in quo ordine est inter libros logices<
.
Sicut a principio istius scientiae determinatum …–…
94vbcognitionem ignoti, quod est complexum.>Explicit liber Peryermenias<
.
Albertus Magnus, Opera, Bd. 1, S. 373-457.
95ra
Posteriora:
>Incipit liber primus posteriorum. Cuius primus tractatus est de hiis quae praemitti habent ante scientiam. Et de universali sciendi modo. Capitulum primum de praeambulis ante scientiam<
.
Sicut in principio priorum analeticorum …–…
133vbtacet maiorem et minorem, quia manifeste sunt.>Expliciunt posteriora domini Alberti<
.
Albertus Magnus, Opera, Bd. 2, S. 1-232;
Lohr, Aristotelica Helvetica, 1994, S.271.
135v-136r
Federproben und Einträge, s. o. (äussere Beschreibung), sonst leer.
Provenance du manuscrit:
Als 7 G im Elenchus librorum von 1589, S. 2 und 47.
Acquisition du manuscrit: Besitz- und Schenkungseinträge: 135v
… ge […] f anno domini 1318; Iste liber per fratrem pro remedio anime mee (mit UV-Lampe). 1rBibliothecae Eccles. Scaphus. ad D. Johan., 17. Jh. Alte Signatur der Ministerialbibliothek: 110.